Çin hükümeti, yerli yarı iletken endüstrisini güçlendirmek amacıyla 70 milyar dolara kadar ulaşabilecek kapsamlı bir teşvik paketi üzerinde çalışmaktadır. Yetkililer, çip üreticilerine destek sağlamak için 200 milyar yuan ile 500 milyar yuan arasında değişen bütçe tekliflerini değerlendirmektedir. Bu paket, devlet destekli en büyük yarı iletken teşvik programlarından biri olma yolundadır.
Amerika’nın CHIPS Yasasına Rakip Program
Çin’in hazırladığı teşvik paketi, Amerika Birleşik Devletleri’nin CHIPS Yasası kapsamında ayırdığı fonlarla rekabet edebilecek büyüklüktedir. Pekin yönetimi, bu hamleyle Nvidia gibi yabancı çip üreticilerine olan bağımlılığı azaltmayı hedeflemektedir. Program, mevcut 50 milyar dolarlık Big Fund III öz sermaye yatırım aracından ayrı olarak işleyecektir.
Huawei ve Cambricon gibi yerli şirketler, bu teşvik paketinden faydalanabilecek firmalar arasında yer almaktadır. Trump yönetiminin Nvidia’nın H200 gibi daha güçlü ürünlerinin Çin’e satışına izin vermesine rağmen, Pekin yerli alternatiflere yatırım yapmaya devam etmektedir.
Teknoloji Bağımsızlığı Stratejisi
Başkan Xi Jinping, “tüm ulus” yaklaşımıyla çip kapasitesi inşa etme taahhüdünde bulunmaktadır. Bu strateji, hükümet, endüstri ve finans sektöründeki kaynakların birlikte harekete geçirilmesini gerektirmektedir. Xi, bu hamleyi üç farklı ABD yönetimi döneminde uygulanan ihracat kontrollerine bağlamaktadır.
Semiconductor Manufacturing International (SMIC), Çin’in en büyük sözleşmeli çip üreticisi olarak, Huawei’nin ana üretim ortağı konumunda üretimini genişletmeye devam etmektedir. Şirket, en gelişmiş çipleri üretmek için gereken ileri düzey araçlardan yoksun olsa da, 7 nanometre süreç teknolojisinde önemli ilerlemeler kaydetmiştir.
Jeopolitik Yarış ve Teknoloji Kontrolü
Yarı iletkenlerin yapay zeka sistemlerinden kritik altyapıya, savunma sistemlerinden tüketici elektroniğine kadar her alanda temel bileşen olması, bu teknolojinin kontrolünü ulusal güvenlik meselesi haline getirmektedir. Avrupa’dan Orta Doğu’ya kadar birçok bölge, yerel çip üretimi ve tedarikini güvence altına almak için çaba harcamaktadır.
Çin’in teknolojisi, Taiwan Semiconductor Manufacturing Company’nin (TSMC) kontrol ettiği en gelişmiş süreçlerin yaklaşık altı yıl gerisinde kalmaktadır. TSMC, Nvidia ve Advanced Micro Devices gibi şirketlerin tercih ettiği çip üreticisidir. Ancak Çin, Derin Ultraviyole (DUV) litografi ve gelişmiş paketleme teknolojileriyle bu açığı kapatmaya çalışmaktadır.
Yerli Çip Kullanımına Yönelik Baskı
Çinli şirketler, ABD ihracat kurallarına uyum sağlamak için tasarlanan Nvidia’nın H20 çipini kullanmaktan kaçınmaları yönünde teşvik edilmektedir. Nvidia yöneticileri, şirketin Çin yapay zeka çip pazarındaki payının sıfıra düştüğünü belirtmektedir. Pekin, Washington’daki politika değişikliğine rağmen Nvidia’nın H200 çiplerinin ithalatını henüz onaylamamıştır.
ByteDance, Alibaba ve Tencent gibi Çinli teknoloji devleri, veri merkezleri için yerli yarı iletken alternatiflerine geçiş yapmaktadır. Bu şirketler, hükümetin sağladığı sübvansiyonlu enerji ve yerli çözüm teşviklerinden faydalanmaktadır.
Ekonomik Büyüme Modeli ve Sektörel Destek
Çin, ekonomik destek sağlayacağını ancak gelecek yıl büyük ölçekli bir teşvik genişlemesinden kaçınacağını belirtmektedir. Merkez Ekonomi Çalışma Konferansı’ndan sonra yayınlanan resmi açıklamada, politika yapıcıların faiz indirimleri ve zorunlu karşılık oranlarını “esnek ve verimli” şekilde kullanacağı ifade edilmektedir.
Yetkililer, yatırımdaki keskin düşüşü durdurmayı, konut piyasasını istikrara kavuşturmayı ve düşen doğum oranlarını ele almayı hedeflemektedir. Ton, Çin’in diğer bölgelere güçlü ihracatın yardımıyla ABD ile ticaret çatışmasını atlatmasının ardından güven yansıtmaktadır.
Yerli Üreticilerin Performansı
Moore Threads Technology gibi yapay zeka hızlandırıcıları tasarlayan şirketler, Şangay’da halka arz olduktan sonra hisselerinde yüzde 600’ün üzerinde artış görmüştür. Changxin Memory Technologies (CXMT) ve Hua Hong Semiconductor gibi firmalar da genişleme planlarının merkezinde yer almaktadır.
Çin, 2025 yılına kadar yüzde 70 yarı iletken öz yeterliliği hedeflemektedir. Ancak bu hedefe ulaşmanın zor olacağı ve oranın yüzde 40 civarında kalacağı tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, çip montajı ve paketlemesindeki hızlı gelişmelerin eski süreç düğümlerinin performansını artırması beklenmektedir.
Küresel Yarı İletken Piyasasına Etkileri
Çin’in bu yatırımı, küresel yarı iletken endüstrisinde rekabet dinamiklerini değiştirmektedir. 2014’ten bu yana sektöre yaklaşık 150 milyar dolar yatıran Çin, teknolojik bağımsızlık hedefine ulaşmak için kararlılığını sürdürmektedir.
Huawei’nin Ascend serisi ve Cambricon’un Siyuan 590 gibi yerli ürünler, devletten büyük destek almaktadır. Bu şirketler, sübvansiyonlar ve tercihli politikalardan faydalanarak kapasitelerini artırmaktadır. Ancak ısı çıkışı ve üretim verimi konusundaki endişeler devam etmektedir.
Çin’in 14. Beş Yıllık Planı kapsamında, 2030 yılına kadar yüzde 100 ithalat ikamesi hedeflenmektedir. Bu uzun vadeli strateji, ülkenin teknolojik öz yeterliliğe ulaşma kararlılığını yansıtmaktadır. Yarı iletken endüstrisine yapılan bu devasa yatırım, küresel teknoloji yarışında Çin’in konumunu güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
