P2P (Peer-to-Peer), merkezi bir sunucu olmaksızın bilgisayarların birbirleriyle doğrudan bağlantı kurarak veri paylaşımı yaptığı ağ mimarisidir. Bitcoin, 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından eşler arası (P2P) elektronik nakit sistemi olarak ortaya çıktı.
Bu yapı sayesinde kullanıcılar, bankalara ihtiyaç duymadan doğrudan birbirleriyle değer transferi yapabildi. Bu teknoloji, geleneksel istemci-sunucu modelinin aksine, her bir cihazın hem istemci hem de sunucu rolünü üstlenmesine olanak tanır. Özetle: Bu teknoloji kişiden kişiye veri etkileşimini sağlamaktadır.
P2P Nasıl Çalışır?
P2P ağlarda her bir bilgisayar “peer” (eş) olarak adlandırılır. Bu eşler, merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan kaynaklarını paylaşır ve birbirleriyle doğrudan iletişim kurar. Sistem, dağıtık bir yapıda çalışarak ağın herhangi bir noktasında yaşanacak arıza durumunda bile işlevselliğini sürdürebilir.
P2P Türleri
Yapılandırılmamış P2P
En basit P2P türüdür. Eşler rastgele bağlantılar kurar ve dosya arama işlemi flooding yöntemiyle gerçekleştirilir.
Yapılandırılmış P2P
DHT (Distributed Hash Table) gibi algoritmalar kullanarak daha organize bir yapı sunar. BitTorrent bu kategorinin en bilinen örneğidir.
Hibrit P2P
Merkezi dizin sunucularıyla P2P’nin avantajlarını birleştirir. Napster bu modelin öncüsü olmuştur.
P2P Kullanım Alanları
P2P teknolojisi günümüzde çeşitli alanlarda kullanılmaktadır:
- Dosya Paylaşımı: BitTorrent, eMule gibi platformlar
- Kripto Para Birimleri: Bitcoin, Ethereum gibi blokzincir ağları
- Anlık Mesajlaşma: Skype, Discord gibi uygulamalar
- İçerik Dağıtımı: Video streaming, oyun güncellemeleri
- Bulut Depolama: Distributed storage sistemleri
P2P’nin Avantajları
P2P ağlar birçok önemli avantaj sunar. Maliyet etkinliği açısından merkezi sunuculara olan ihtiyacı azaltır. Ölçeklenebilirlik konusunda, yeni katılan her eş ağın kapasitesini artırır. Arıza toleransı sayesinde tek nokta arızalarına karşı dirençlidir.
Dezavantajları ve Güvenlik
P2P ağların bazı dezavantajları bulunur. Güvenlik kontrolünün zorluğu, kötü amaçlı yazılım yayılımı riski ve telif hakkı ihlalleri başlıca sorunlardır. Bu nedenle P2P kullanırken güvenlik önlemleri almak kritik önem taşır.
P2P teknolojisi, internet altyapısının demokratikleşmesinde önemli rol oynamaya devam etmektedir.


